Reflectie Klaas Knot op de Miljoenennota 2025

Appreciatie Miljoenennota

Om de Miljoenennota goed op waarde te kunnen schatten, is het van belang om eerst kort stil te staan bij de afspraken die zijn gemaakt in het Hoofdlijnenakkoord.
In het Hoofdlijnenakkoord is ingezet op lastenverlichting en koopkrachtmaatregelen, met name middels verlaging van het eigen risico, lagere lasten op arbeid en het verhogen van enkele toeslagen. Tegelijkertijd werden er bezuinigingen aangekondigd, onder andere op ontwikkelingssamenwerking, onderwijs, het Nationaal Groeifonds en het Klimaat- en stikstoffonds.
Links ziet u een figuur waaruit blijkt dat de maatregelen gezamenlijk leiden tot een saldoverslechtering in 2025 en 2026, maar dat er in 2028 een verbetering zichtbaar is van zo’n €7 miljard (0,6% bbp), waarvan ongeveer €5 miljard structureel.
Hoewel ik zo meteen zal betogen dat deze ombuigingen onvoldoende zijn, stemt de richting mij wel tevreden.

Met de Miljoenennota is invulling gegeven aan het Hoofdlijnenakkoord, terwijl het kabinet tegelijkertijd ook te maken kreeg met forse tegenvallers, waaronder de gerechtelijke uitspraken rondom box 3 en Duitse vastgoedfondsen, en de hogere kosten voor de afhandeling van de toeslagenaffaire.
Positief is dat het kabinet heeft besloten om dekking te vinden voor de budgettaire gevolgen van deze tegenvallers in de komende jaren. Zonder dekking was het begrotingstekort fors verder opgelopen.
In negatieve zin valt mij op dat er op meerdere vlakken licht zit tussen wat er in de Miljoenennota wordt gezegd en wat er vervolgens daadwerkelijk wordt gedaan. In mijn volgende slides zal ik een paar voorbeelden aanstippen.

[....]